Οπαδοί περνάνε πάνω από τη μισή συναυλία με ένα κινητό στο χέρι!
Η τεχνολογία έχει επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε σε πρωτοφανή βαθμό και ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά αυτής της επιρροής είναι η αλλαγή στον τρόπο που συμπεριφερόμαστε μεταξύ μας. Από την αμεσότητα που μας προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου κάποιες φορές καταλήγουμε απλώς να τσακωνόμαστε on line με ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε, την δυνατότητα που μας δίνετε να ερχόμαστε σε επαφή με τα συγκροτήματα που αγαπάμε και να μαθαίνουμε τα νέα τους άμεσα, την δυνατότητα που έχουμε αρκετοί, ανάμεσα τους και εγώ, να γράφουμε άρθρα/απόψεις τα οποία διαβάζονται από ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε προσωπικά, την δυνατότητα να ακούμε καινούρια μουσική και να βλέπουμε ταινίες, χωρίς να μπούμε στην διαδικασία να σηκωθούμε από την θέση μας. Τα παραδείγματα είναι πολλά και η αλλαγή στη ζωή μας ριζική.
Το διαδίκτυο δεν είναι απλώς μια τεχνολογική επανάσταση, αν και ξεκίνησε έτσι. Είναι μία κοινωνική, πολιτισμική, πολιτική επανάσταση, κατά κύριο λόγω μη βίαιη, και βρισκόμαστε εν μέσω αυτής, χωρίς να μπορούμε να δούμε με ακρίβεια και να εξηγήσουμε που μπορεί να μας οδηγήσει αυτό. Είναι, κατά κάποιο τρόπο, ένα matrix, το οποίο διαμορφώνει την καθημερινότητα μας.
Μέσα σε όλα αυτά τα εκπληκτικά τεχνολογικά επιτεύγματα, βρίσκεται και το βίντεο που μπορούμε να τραβάμε καθώς κάνουμε οτιδήποτε στην καθημερινότητα μας, όπως κατά την διάρκεια μιας συναυλίας. Ενώ θα μπορούσαμε να συζητήσουμε, ή να γράψω γενικά για την αλλαγή που έχουν φέρει στην ζωή μας τα smartphones, ανοίγοντας έτσι ένα ανεξάντλητο θέμα, θέλω να μείνω στην αλλαγή που έχει φέρει η τεχνολογία στην σχέση μεταξύ μουσικών καλλιτεχνών και οπαδών κατά την διάρκεια μιας συναυλίας.
Πρόσφατα είδαμε σε βίντεο την σκηνή όπου ο Bruce Dickinson κράζει, με το βρετανικό φλέγμα να είναι εμφανές, έναν οπαδό που γυρνούσε με βίντεο, ή έβγαζε φωτογραφίες, δεν είμαι σίγουρος, την συναυλία τους.
"Τι γράφεις σε αυτό το πράμα; Τι γράφεις; Είναι για τη γκόμενα σου ή τη γυναίκα σου; Μήπως τραβάς φωτογραφίες το πέος μου ή κάτι τέτοιο; Νομίζω δεν υπάρχει κάτι αστείο σε αυτό. Τι στο διάολο κάνεις; Γιατί μπαίνεις στον κόπο να έρθεις σε μία συναυλία και να γράφεις ένα γαμημένο tweet ή οτιδήποτε στο διάολο άλλο κάνεις;" Του λέει ο Bruce, ενώ κάποιοι οπαδοί συνέχιζαν να γυρίζουν βίντεο.
Το γιατί ο Dickinson ή οποιοσδήποτε άλλος μουσικός είχε αυτήν την αντίδραση, θα μπορούσε μόνο να ερμηνευτεί από εμένα, μιας και δεν είμαι μουσικός και δεν έχω παίξει σε σκηνή. Δεν γνωρίζω τι σημαίνει να βρίσκεσαι μπροστά σε κοινό και να δίνεις παράσταση. Γνωρίζω όμως ότι δεν ήταν απλώς μια ανυπόστατη αντίδραση από την πλευρά του. Κάτι συμβαίνει. Σαν οπαδός έχω άποψη και σκέψεις για αυτό. Γνωρίζω γιατί πάω σε μία συναυλία και σίγουρα δεν πάω για να την τραβήξω βίντεο.
Πηγαίνω για να έρθω σε επαφή με τους καλλιτέχνες και πιο συγκεκριμένα με το σύνολο της ερμηνείας τους. Μία συναυλία είναι μία μορφή επικοινωνίας μεταξύ των μουσικών και του κοινού και για να επιτευχθεί αυτή η επικοινωνία πρέπει, όπως οι μουσικοί να είναι αφοσιωμένοι στην απόδοση τους, έτσι και εγώ να δώσω την προσοχή μου σε αυτό που παρουσιάζουν. Αυτό δεν το κάνω γιατί είμαι αλτρουιστής, ή για την φουκαριάρα την μάνα τους που δεν τους βλέπει ποτέ, καθώς γυρνάνε όλο τον κόσμο. Το κάνω για εμένα.
Γιατί τι συμβαίνει κατά την διάρκεια μια συναυλίας; Όχι μόνο έξω από εμάς, αλλά και μέσα μας. Εντάξει, κάποιοι τύποι και τύπισσες είναι πάνω στη σκηνή και εγώ από κάτω και αυτοί παίζουν και εγώ ακούω. Υπάρχει όμως και κάτι βαθύτερο, που σε περιπτώσεις γίνεται σχεδόν μυστικιστικό. Δημιουργείτε μια συναισθηματική σχέση μεταξύ των μουσικών και του κοινού κατά την διάρκεια μιας συναυλίας, παρόμοια με την σχέση που δημιουργείται όταν βλέπουμε μια ταινία (το παράδειγμα του θεάτρου νομίζω είναι ορθότερο) και συμπαθούμε ή μισούμε ένα χαρακτήρα, παρόλο που γνωρίζουμε πως είναι απλώς μια ταινία. Η διαφορά είναι πως μια συναυλία είναι διαδραστική και ζωντανή. Οι μουσικοί και το κοινό επικοινωνούν λεκτικά αλλά και μη λεκτικά. Επικοινωνούν με την καρδιά τους, αν θέλετε.
Κατά την διάρκεια της συναυλίας υπάρχει μια μόνιμη συναισθηματική επικοινωνία μεταξύ του κοινού και των οπαδών. Είναι εξαρτημένοι ο ένας από τον άλλον. Μέσω της μουσικής, που παίζουν εκείνη την στιγμή ζωντανά, των κινήσεων τους, της επαφής τους με το κοινό, όταν μας μιλάνε και φωνάζουν και εμείς απαντάμε και αντίστοιχα από εμάς, από την συμπεριφορά μας, την αδιαφορία ή την βαρεμάρα μας, τον ενθουσιασμό μας ή το πάθος μας, όλα όσα διαδραματίζονται διαμορφώνουν την σχέση μεταξύ κοινού και μουσικών.
Το κοινό φωτογραφίζει τον μουσικό στη σκηνή
Ο λόγος που πηγαίνουμε σε μία συναυλία, ιδιαίτερα αν είναι ένα τεράστιο συγκρότημα όπως οι Maiden, είναι για να έρθουμε κοντά τους, να τους δούμε να παίζουν τα τραγούδια που έχουμε αγαπήσει, να τραγουδήσουμε μαζί τους, να νιώσουμε πως πλησιάζουμε ανθρώπους που μοιάζουν άπιαστοι και απρόσιτοι, γιατί έχουν επηρεάσει την ζωή μας μέσω της μουσικής τους, χωρίς ποτέ να τους γνωρίσουμε προσωπικά. Είναι δηλαδή ένα σύνολο εικόνων, συναισθημάτων, σπρωξιμάτων, φωνών και κραυγών, γέλιων και βρισιών, μπύρας και ιδρώτα, ρεφρέν και φάλτσες προσπάθειες από την πλευρά μας, που μας μένουν και τα θυμόμαστε για μια ζωή. Οι εκπληκτικές συναυλίες, ιδιαίτερα από συγκροτήματα τέτοιου βεληνεκούς, εντυπώνονται στο μυαλό μας και αποτελούν σημαντικές αναμνήσεις.
Αν αφεθούμε σε αυτήν την εμπειρία, αν δώσουμε όλη μας την προσοχή στα τραγούδια και στην ερμηνεία, στα συναισθήματα που θα νιώσουμε κατά την διάρκεια ενός τραγουδιού με το οποίο έχουμε συνδεθεί έντονα, στην απογοήτευση μας αν γίνει κάποιο λάθος για διάφορους λόγους και το σταματήσουν, στα χαμόγελα και στα δάκρυα, στις αγκαλιές με τους φίλους και τα λίγα κλεφτά λόγια που λέμε μεταξύ των τραγουδιών. Αν, με άλλα λόγια, ζήσουμε την εμπειρία και δεν έχουμε μια κάμερα σηκωμένη, έχοντας την προσοχή μας στραμμένη στην εικόνα που εμφανίζεται στην οθόνη του κινητού, αγνοώντας τελείως την ουσία της συναυλίας, που είναι αυτή η συναισθηματική επικοινωνία, και δημιουργούμε έτσι μια καινούρια εμπειρία, μία δευτερεύουσα εμπειρία, μία εμπειρία της εμπειρίας, όπου τα συναισθήματα που βιώνουμε είναι γύρω από το να τραβήξουμε καλό βίντεο και να το ανεβάσουμε στο you tube, στην προσπάθεια μας να κρατήσουμε την κάμερα σταθερή και να έχουμε καλή εικόνα της σκηνής, καταλήγουμε να δημιουργούμε μια ανάμνηση που είναι διαφορετική.
Αν αυτό που μας μένει από μία συναυλία, αν οι μόνες εικόνες που έχουμε είναι η προσπάθεια μας να γυρίσουμε βίντεο με όλα όσα περιλαμβάνει αυτό, μήπως μετατρέπουμε μια συναυλία σε έκθεμα, όπου δεν υπάρχει καμία συναισθηματική σχέση μεταξύ κοινού και μουσικών; Αν όλη η εμπειρία μιας συναυλίας, μετατραπεί σε εμπειρία βιντεοσκόπησης μια συναυλίας, τότε δεν βάζουμε ανάμεσα σε μας και στους μουσικούς ένα εμπόδιο; Δεν το μετατρέπουμε έτσι αυτόματα σε κάτι διαφορετικό;
Μετά το τέλος της συναυλίας, αυτό που έζησε ένας που αφοσιώθηκε στην συναυλία και είχε την προσοχή του στραμμένη σε όσα διαδραματίζονταν στην σκηνή είναι τελείως διαφορετικό από αυτό που έζησε κάποιος που είχε στραμμένη την προσοχή του στο να γυρίσει βίντεο ή να βγάλει φωτογραφίες. Είναι δύο διαφορετικές εμπειρίες.
Είμαι της άποψης πως δεν πρέπει να τραβάει κάποιος βίντεο. Αν θέλει κάποιος να το κάνει, ας το κάνει. Μπορεί να την βρίσκει έτσι. Η διαφορά όμως είναι δεδομένη και τεράστια. Άλλη εμπειρία έχει αυτός που αφήνεται και ζει την συναυλία και άλλη εμπειρία έχει αυτός που την γύρισε σε βίντεο. Και αυτό συμβαίνει την στιγμή που βρίσκονται και οι δύο, στον ίδιο χώρο και ακούνε το ίδιο συγκρότημα. Και οι μουσικοί το βλέπουν αυτό και νιώθουν, φαντάζομαι, πως όσοι ασχολούνται με το να τραβάνε βίντεο, τους αντιμετωπίζουν σαν εκθέματα και αρνούνται να επικοινωνήσουν μαζί τους.
Όταν φεύγω από μία συναυλία, θέλω οι αναμνήσεις μου να είναι της συναυλίας, να την έχω ζήσει άμεσα και χωρίς παρεμβολές. Θέλω να θυμάμαι το ατυχές stage diving που έφαγε κάποιος τη μούρη του, ενώ εγώ ταυτόχρονα γέλασα και λυπήθηκα για τον πόνο του, και όχι να έχω την ανάμνηση πως το γύρισα σε βίντεο. Θέλω να έχω άμεση επαφή με όλα όσα βλέπω και ακούω και νιώθω γύρω από την συναυλία και όχι να βγάζω τον εαυτό μου από αυτήν την σχέση, κάνοντας με έναν απόμακρο παρατηρητή. Με άλλα λόγια, το κάνω για εμένα. Και αν η συναυλία είναι καλή, και όλοι γουστάρουμε και φωνάζουμε ρυθμικά το όνομα τους συγκροτήματος, δίνοντας έτσι και εμείς το στίγμα μας, το κάνουμε και για αυτούς. Τους μουσικούς. Η συναυλία είναι σχέση κοινού και μουσικών και οι μουσικοί μπορεί να εκλαμβάνουν σαν ασέβεια όταν τους γυρνάμε βίντεο.
Βέβαια, εδώ μπαίνουμε σε άλλα χωράφια, χωράφια τα οποία φαίνεται πως πρέπει να επισκεφθούμε ξανά και να αναλογιστούμε πάνω σε αυτά. Σε τι αναφέρομαι; Τι σημαίνει ελευθερία πράξης και έκφρασης; Ακούω απόψεις που λένε, μέσες άκρες, πως είναι δικαίωμα του καθενός το τι θα κάνει σε μία συναυλία και αν θέλει να το γυρίσει σε βίντεο, τότε κανείς δεν πρέπει να του πρήζει τα αρχίδια και να τον κρίνει για αυτό. Αποδεκτό. Αυτό σημαίνει ελευθερία. Μα δεν είναι αυτή η ελεύθερη πράξη, που πηγάζει από την επιθυμία να το γυρίσει σε βίντεο, μια πράξη που τσατίζει τους μουσικούς και άλλους παρευρισκόμενους; Και όταν συμβαίνει αυτό, ποιος έχεις δίκαιο;
Αν και αυτές οι ερωτήσεις είναι σημαντικές να γίνονται, όχι μόνο από εμένα, αλλά από κάθε έναν, δεν σημαίνει πως ο μόνος δρόμος είναι να κατακρίνουμε και να ορίζουμε το πώς πρέπει να συμπεριφέρεται αυτός ή ό άλλος. Το μόνο που μπορώ να πω είναι όλα όσα έγραψα και είναι γύρω από εμένα. Μου αρέσει να ζω την συναυλία. Αν κάποιος γουστάρει να το κάνει βίντεο, ακόμη και αν η εμπειρία μιας συναυλία γίνεται κάτι διαφορετικό, ας το κάνει. Δεν συμφωνώ, αλλά καλώς το κάνει.
Αλλά, το αναπάντητο ερώτημα εδώ είναι: Οι μουσικοί για ποιους δίνουν την συναυλία; Μήπως το κάνουν γιατί γουστάρουν να έρχονται σε επαφή με τους ανθρώπους που αγαπάνε την μουσική τους και νιώθουν πως με τα βίντεο τους απομακρύνουν; Μήπως η ελευθερία του “κάνω ότι θέλω και δεν δίνω λογαριασμό σε κανέναν, ακόμη και στους καλλιτέχνες που αγαπώ” δείχνει ασέβεια απέναντι σε αυτό ακριβώς το πράγμα το οποίο υποτίθεται ότι αγαπάμε;
Εν τέλει, λέω πως και οι δύο έχουν δίκαιο, ο καθένας γιατί το βλέπει διαφορετικά, αλλά το πρόβλημα παραμένει ένα πρόβλημα επικοινωνίας. Φανταστείτε όποτε βγαίνατε για καφέ με φίλους να τα γυρνούσατε όλα σε βίντεο. Τι σχέση θα είχατε με τους φίλους, ή την γκόμενα και γκόμενο, αν γυρνούσατε σε βίντεο το χρόνο που περνάτε μαζί; Μήπως είναι μια διαφορετική σχέση, την οποία είναι πιθανό ο ένας εκ των δύο, όπως ένα συγκρότημα απέναντι στους οπαδούς που γυρνάνε βίντεο, να μην γουστάρει αυτήν την συμπεριφορά;
Θα μου πείτε, άλλη εμπειρία είναι ο φραπές με φίλους και άλλη εμπειρία μια συναυλία Maiden. Είναι πιο σημαντική. Και ίσως για αυτόν να την γυρνάνε σε βίντεο. Την κάνουνε έτσι κειμήλιο. Μια ανάμνηση που θα μείνει ατόφια για πάντα. Ίσως να γίνεται από αγάπη. Μια αγάπη που μοιραζόμαστε όλοι, αλλά εκφράζεται με διαφορετικό τρόπο. Μια μορφή αγάπης η οποία αρνείται την επικοινωνία με τους μουσικούς και την μουσική τους και την μετατρέπει σε μία εγωιστική ψυχαγωγία, αδιαφορώντας για όλους τους υπόλοιπους.
Comments
