Συντάκτης: Τζοβάνα Σπήλιου
Όταν μια μπάντα του βεληνεκούς των Nightwish βγάζει μετά από πέντε χρόνια νέα κυκλοφορία, αυτό από μόνο του αποτελεί ίσως ένα από τα γεγονότα της χρονιάς και ως κάτι τέτοιο αποφάσισα να το αντιμετωπίσω. Πάντα θαύμαζα μουσικά τους Nightwish, υπήρξαν αυτοί που άνοιξαν τον δρόμο του συμφωνικού metal, αποτελώντας πρότυπο για όλες τις μπάντες που τους ακολούθησαν - επιτυχώς ή μη. Καλώς ή κακώς όλοι είχαμε μπει στη διαδικασία από την πρώτη στιγμή να ταυτίσουμε την μπάντα με τη φωνή της Tarja Turunen, αλλά κακά τα ψέματα: Η μπάντα είναι δημιούργημα και όχημα καλλιτεχνικής έκφρασης του Tuomas Holopainen.
Υποκλίνομαι στη μουσική του ιδιοφυία και αποδέχομαι πως οι Nightwish δεν θα μπορούσαν να είναι αυτό που έχουν γίνει αν δεν υπήρχαν αυτές οι εξαιρετικές συνθέσεις του Holopainen. Και η πορεία της μπάντας το απέδειξε περίτρανα αυτό, ειδικά μετά την απομάκρυνση της Tarja. Για μένα η μπάντα είναι ο Holopainen και θεωρώ πως η κίνηση του να φέρει το βαρύ πυροβολικό Floor Jansen μπροστά από το μικρόφωνο, είναι η καλύτερη που θα μπορούσε να κάνει, γιατί δε νομίζω να υπάρχει άνθρωπος που να μην μπορεί να αναγνωρίσει το μεγαλείο της φωνής αυτής της γυναίκας, την ευκολία της να τραγουδήσει τα πάντα, αλλά και την ερμηνευτική της δεινότητα, που προσφέρει απλόχερα συγκλονιστικές και ανατριχιαστικές ερμηνείες.
Το ερώτημα που προκύπτει σε κάθε νέα κυκλοφορία είναι σχεδόν πάντα το ίδιο: τι νέο έχει να μας δώσει συγκριτικά με το παρελθόν. Το “Human. :II: Nature” είναι η 9η studio κυκλοφορία των Nightwish και η 2η με την Floor Jansen στα φωνητικά. Ο προηγούμενος δίσκος τους “Endless Forms Most Beautiful” κατάφερε να με κερδίσει αρκετά, ασχέτως αν δεν είχε τα υπερβολικά ξεσπάσματα ή αν οι συνθέσεις ήταν τέτοιες που δεν εκμεταλλεύτηκαν ερμηνευτικά τόσο την Floor. Γιατί εδώ που τα λέμε όταν έχεις μια τέτοια τραγουδίστρια αλλά της δίνεις κομμάτια που και η Anette Olzon μπορεί να τα τραγουδήσει, το λες και λίγο κρίμα. Επομένως περίμενα με μεγάλη ανυπομονησία να ακούσω τον τελευταίο δίσκο των Φινλανδών για να δω πως έχουν κινηθεί πλέον.
Η πρώτη ακρόαση δεν ήταν με τίποτα αντιπροσωπευτική και όποιος θέλει να σχηματίσει μια ολοκληρωμένη άποψη θα συστήσω ταπεινά να δώσει πολλές ευκαιρίες σε αυτόν τον δίσκο. Γιατί ενώ φαινομενικά είναι «εύκολος» (αν μπορεί να μου επιτραπεί η έκφραση) στην ουσία του είναι πολυεπίπεδος και πολυδιάστατος. Ένιωσα πως οι Nightwish με αυτόν εδώ το δίσκο μας έδωσαν την πιο καλοδουλεμένη τους δουλειά και έδρασαν με απόλυτη ελευθερία (ο Tuomas ουσιαστικά). Η μπάντα εδώ φαίνεται πλέον πιο δεμένη, με τους πιο «νέους» (Floor Jansen, Troy Donockley και Kai Hahto) να αναλαμβάνουν πιο ενεργό ρόλο και να αναδεικνύει ο καθένας το ταλέντο του. Είναι εντυπωσιακό το πόση προσοχή έχουν δώσει και στην παραμικρή λεπτομέρεια. Είναι όλα τόσο μα τόσο τέλεια μελετημένα που κάθε φορά ανακαλύπτεις και κάτι καινούριο. Και δεν είναι μόνο η μουσική…αλλά και οι υπέροχοι και όλο νόημα στίχοι τους που μιλάνε κατευθείαν στην καρδιά.
Αυτό που επίσης μου έκανε εντύπωση είναι πως εδώ δεν υπήρξε ούτε ένα κομμάτι που να θελήσω να πατήσω skip. Σε όλες τις προηγούμενες κυκλοφορίες πάντα θα ξεχώριζα κάποια κορυφαία κομμάτια από τον δίσκο και κάποια θα τα προσπέρναγα με ευκολία. Εδώ δε μου συνέβη αυτό. Αφήνω φυσικά εκτός το instrumental κομμάτι που προφανώς και πολύς κόσμος θα προσπεράσει.
Το “Human. :II: Nature” λοιπόν αποτελείται από 2 μέρη: το 1ο είναι το “Human” στο οποίο μέσα σε σχεδόν 50 λεπτά συναντάμε εννέα συνθέσεις οι οποίες περιστρέφονται γύρω από την ανθρώπινη ύπαρξη (για αυτό άλλωστε τραγουδιέται και από «ανθρώπινες» φωνές), ενώ το 2ο αποτελείται από ένα μισάωρο ενιαίο instrumental έπος το οποίο αναφέρεται στη φύση, (και για χάριν ευκολίας και μόνο χωρίζεται σε 8 μουσικά τμήματα). Αν και ο δίσκος φαινομενικά διαχωρίζει τον άνθρωπο από τη φύση, στην ουσία τους ενώνει και αναφέρεται στην ίδια την “ανθρώπινη φύση” και στο πως είμαστε ως είδος.
Ο Tuomas (περιττό να αναφέρω πως όλες οι συνθέσεις είναι δικές του) ξεκίνησε να γράφει κομμάτι κομμάτι τον δίσκο χωρίς να έχει στο μυαλό του μία ενιαία θεματική. Ωστόσο όσο αυτός προχωρούσε τόσο καταλάβαινε πως όλες οι συνθέσεις θεματικά περιστρέφονται γύρω από την ανθρωπότητα και τη φύση. Μπορεί επομένως άνετα ο δίσκος να χαρακτηριστεί ως concept χωρίς όμως να είχε την πρόθεση να είναι εξαρχής.
Η έναρξη του δίσκου ανήκει στο “Music” το οποίο με την 3λεπτη εισαγωγή του (ενδεχομένως να κουράσει) ξεκινά ακριβώς από εκεί που μας άφησαν οι Nightwish με το “The Greatest Show On Earth” του προηγούμενου δίσκου, ως απόλυτη φυσική συνέχεια του εν λόγω κομματιού. Κι εκεί στο 3ο λεπτό μπαίνει η μαγική φωνή της Floor ως άλλο αερικό να μας συνεπάρει. Το κομμάτι εξελίσσεται σε πραγματικό έπος ειδικά προς το τέλος του με τα συμφωνικά μέρη, την απίστευτη κορύφωση από την Floor και από το κιθαριστικό σόλο του Emppu Vuorinen. Ο ρυθμός και η μελωδικότητα αυτού του κομματιού μπαίνει τόσο μέσα στο είναι σου που δεν λέει μετά να ξεκολλήσει.
Η συνέχεια ανήκει στο 1ο single του δίσκου, το “Noize” με το οποίο αρχίσαμε να φανταζόμαστε τι μπορεί να περιέχει ο δίσκος. Κλασικό κομμάτι Nightwish, δυναμικό σε όλη τη διάρκειά του, από τα πιο heavy του δίσκου και με πολύ επίκαιρο νόημα (συνοδευόμενο από ένα εκπληκτικό video clip) το οποίο μας δίνει «τροφή για σκέψη» σχετικά με τον εθισμό γύρω από τη χρήση των social media και του internet. Κι αν φαντάζει όλο αυτό ως πεσιμιστικό, το τελικό μήνυμα που μένει είναι πως υπάρχει ελπίδα και πως ο πραγματικός κόσμος είναι εκεί έξω και μας περιμένει. Υπέροχο και το συμφωνικό ντελίριο-τελείωμα του κομματιού.
Τη σκυτάλη παίρνει ένα από τα αγαπημένα μου κομμάτια του δίσκου, το “Shoemaker” το οποίο αναφέρεται στον διεθνούς φήμης γεωλόγο επιστήμονα Eugene Shoemaker, του οποίου ένα μέρος από τις στάχτες του μεταφέρθηκαν μέσα σε μια κάψουλα στο φεγγάρι μετά τον θάνατό του. Απίστευτα ταξιδιάρικο κομμάτι με την folk εισαγωγή του και τη μελωδικότητα του. Υπέροχο και το σημείο απαγγελίας των παρακάτω στίχων από το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του William Shakespeare, οι οποίοι αναγράφονται πάνω στην κάψουλα:
“And, when he shall die,
Take him and cut him out in little stars,
And he will make the face of heaven so fine
That all the world will be in love with night,
And pay no worship to the garish sun”.
Το σημείο που ακολουθεί μετά από την απαγγελία με τα οπερετικά φωνητικά της Floor είναι συγκλονιστικό και μας δείχνει το μεγαλείο της φωνής και της ερμηνείας της. Στο “Harvest” παίρνει τη σκυτάλη των φωνητικών ο Troy Donockley από τη Floor και οι Nightwish μας χαρίζουν το απόλυτο folk κομμάτι το οποίο ξεσπάει από τη μέση και μετά με τον Ιρλανδικό ρυθμό του. Κομμάτι love or hate νομίζω. To εν λόγω τραγούδι αποτέλεσε και το 2ο single από το δίσκο και μια σύγχυση την είχε προκαλέσει. Προσωπικά μου άρεσε από την πρώτη στιγμή που το άκουσα γιατί μου θύμισε και λίγο Loreena McKennitt. Δυναμική η συνέχεια με το “Pan” το οποίο ξεσπάει σαν κομήτης, ενώ τα μαγικά φωνητικά της Floor το απογειώνουν. Εξαιρετικό και το συμφωνικό μέρος του κομματιού.
Το “How's The Heart?” θα μπορούσε ίσως και να χαρακτηριστεί ως η δυναμική μπαλάντα του δίσκου το οποίου κινείται σε folk ρυθμούς και θυμίζει στο ύφος του το "Élan" από τον προηγούμενο δίσκο - επίσης μία από τις πολύ αγαπημένες στιγμές αυτού του δίσκου. Το “Procession” με την εισαγωγή του αρχίζει να χτίζει «διαγαλαξιακές» εικόνες και κλιμακώνει τον ρυθμό του αργά αλλά σταθερά με την προσθήκη και folk στοιχείων. Το “Tribal” είναι επίσης από τα αγαπημένα μου κομμάτια το οποία κινείται σε tribal ρυθμό με αρκετά heavy στοιχεία. Θα χαρακτήριζα σχεδόν παρανοϊκό το χτίσιμο του κομματιού, με τις εναλλαγές του και το απότομο τελείωμά του. Σαφέστατα είναι από τα καλύτερα και πιο εντυπωσιακά κομμάτια του δίσκου.
Το κλείσιμο ανήκει σε άλλη μία κομματάρα, το “Endlessness” στο οποίο ακούμε τον Marco Hietala στα φωνητικά (και προς το τέλος συμμετέχει κι η Floor) στο οποίο βγάζει περισσότερο μια μελωδικότητα χωρίς να λείπουν και οι πιο άγριες στιγμές. Επικό κομμάτι, με ωραίο groove και μελαγχολικό ύφος, από τα τραγούδια που θα κουνήσεις ρυθμικά το κεφάλι με τον ρυθμό του. Ειδικά η ατμόσφαιρα που δημιουργεί προς το κλείσιμό του είναι ανατριχιαστική.
Το δεύτερο μέρος του δίσκου με γενικό τίτλο “All The Works Of Nature Which Adorn The World” (οποίο χωρίζεται σε οχτώ μέρη) είναι ένας φόρος τιμής του Tuomas στη φύση, το οποίο είναι κυρίως instrumental με κάποιες μικρές αφηγήσεις. Ομολογώ πως δεν έπαιξε στο repeat για πολύ αλλά είναι αριστουργηματικά χτισμένο, συναισθηματικά φορτισμένο και κλιμακώνεται υπέροχα. Δεν θα σταθώ σε αυτό γιατί το θεωρώ συμπληρωματικό κομμάτι του δίσκου με το οποίο ήθελε να εκφραστεί ο Holopainen και σίγουρα αν το κυκλοφορούσε μόνο του δεν θα λάμβανε την προσοχή που του αξίζει. Ενδεχομένως να το προτιμούσα περισσότερο αν είχε κινηθεί στο μοτίβο του “The Greatest Show On Earth”, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η αξία του δεν είναι μεγάλη.
Ξεκάθαρα το “Human. :II: Nature” μας προσφέρει μία μοναδική εμπειρία, ένα μουσικό ταξίδι στο σύμπαν, στη φύση και στην ανθρωπότητα. Άνετα θα μπορούσε να αποτελέσει το soundtrack μια ταινίας με τέτοια θεματική, άλλωστε φλερτάρει ξεκάθαρα το 2ο μέρος με κάτι τέτοιο. Δεν θα σταθώ στο αν μία τέτοια κυκλοφορία αντιπροσωπεύει το όνομα των Nightwish και το παρελθόν τους. Χαίρομαι πάρα πολύ όταν βλέπω τις μπάντες να εξελίσσονται και να δημιουργούν αυτό που πραγματικά τους εκφράζει και έχουν ανάγκη να δώσουν στον κόσμο, ασχέτως αποδοχής.
Ο συγκεκριμένος δίσκος νιώθω πως είναι ενδεχομένως η πιο ποιοτική δουλειά τους ως τώρα και αγγίζει την τελειότητα στον τρόπο που έχει δομηθεί. Ναι, δεν είναι ενδεχομένως metal. Ναι, δεν έχει τις απόλυτα δυναμικές συνθέσεις ή τις εντάσεις που μπορεί κάποιος να αναζητήσει. Το παρελθόν της μπάντας θα είναι πάντα αξεπέραστο και δεν θα αλλάξει. Όμως οι Nightwish του 2020 αδιαμφισβήτητα ακούγονται μόνο από «ανοιχτά» αυτιά και καρδιές και γράφουν μουσική που μιλάει στο συναίσθημα. Με γοήτευσε η «ανακάλυψη» των μυστικών του δίσκου που σιγά σιγά ξετυλίχτηκαν μπροστά μου. Είναι εκεί προς εξερεύνηση για όποιον θέλει να χαθεί σε αυτό το ταξίδι.
Για το τέλος θα αφήσω να μιλήσει η ουσία αυτού του δίσκου η οποία συγκινεί και προβληματίζει. Για να μην χαλάσω το νόημα δεν θα μπω στη διαδικασία μετάφρασης αλλά θα κλείσω με τα λόγια του αστρονόμου και αστροφυσικού Carl Sagan, από το βιβλίο του Pale Blue Dot (1994), ακριβώς όπως αυτά ακούγονται ως αφήγηση στο τελευταίο μέρος του instrumental δίσκου, το “Ad Astra”:
“Look again at that dot. That's here. That's home. That's us. On it everyone you love, everyone you know, everyone you ever heard of, every human being who ever was, lived out their lives. The aggregate of our joy and suffering, thousands of confident religions, ideologies, and economic doctrines, every hunter and forager, every hero and coward, every creator and destroyer of civilization, every king and peasant, every young couple in love, every mother and father, hopeful child, inventor and explorer, every teacher of morals, every corrupt politician, every "superstar," every "supreme leader," every saint and sinner in the history of our species lived there-on a mote of dust suspended in a sunbeam.
That's here. That's home. That's us.”
Βαθμολογία: 85/100
Για το Rock Overdose,
Τζοβάνα Σπήλιου