Με αφορμή τη καλοκαιρινή περιοδεία του Νίκου Πορτοκάλογλου και κυρίως την προσεχή εμφάνιση του στο 42o River Party στο Νεστόριο Καστοριάς στις 4 Αυγούστου 2022, ο Παύλος Γιαννακόπουλος (ΠΓ) και η Βιβή Ζαπαντιώτου (ΒΖ) για λογαριασμό του RockOverdose είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν μαζί του, εφ΄όλης της ύλης!
Από την εποχή των ΦΑΤΜΕ μέχρι το σήμερα, οι εμπειρίες και τα τραγούδια είναι πολλά και πιο πολλές είναι σίγουρα και οι ιστορίες αυτής της σπουδαίας και μεγάλης πορείας του στο χώρο της ελληνικής μουσικής σκηνής.
Μη χάσετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε ζωντανά τον Νίκο Πορτοκάλογλου και να γίνεται κι εσείς μέρος της πολύχρονης καλλιτεχνικής διαδρομής του!
RockOverdose (ΠΓ): Πριν από αρκετά χρόνια είχατε δηλώσει (εάν δεν κάνω λάθος) πως 'Εκείνο που με ενδιαφέρει εμένα είναι να πούνε ύστερα από 30-40 χρόνια ότι πέρασα από αυτή τη ζωή και έγραψα μερικά καλά τραγούδια'. Συνεχίζετε να δηλώνετε κάτι τέτοιο; Πιστεύετε πως οι κόποι σας δικαιώθηκαν με τη μουσική σας πορεία;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Όντως το έχει πει αυτό; Δεν το θυμάμαι, αλλά ναι, αν το είπα με εκφράζει και σήμερα. Πάντα πίστευα στις πράξεις και όχι στα λόγια των ανθρώπων. Και στην δική μου περίπτωση οι πράξεις είναι τα τραγούδια μου. Και όχι οι απόψεις η οι θεωρίες μου. Ναι αισθάνομαι δικαίωση και έχω μεγάλη χαρά που πολλά από αυτά τα τραγούδια ενώ αμφισβητήθηκαν η αγνοήθηκαν στο παρελθόν, εξακολουθούν να είναι ζωντανά και να αφορούν τις επόμενες γενιές.
RockOverdose (ΠΓ): 'Πίσω μου άθλια σχολεία κοπάνες και πορνό αποβολές για μαλλιά, γκόμενες και κόμμα ραντεβού στη πλατεία, τα ξέρεις όλα αυτά' από το τραγούδι σας 'Υπάρχει λόγος σοβαρός'. Να υποθέσω πως οι στίχοι αυτοί είναι βιωματικοί. Τι θυμάστε από εκείνα τα χρόνια της δεκαετίας του '70 , και ποια ήταν η αφορμή αλλά και η αιτία για να ασχοληθείτε με τη μουσική;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Θυμάμαι αυτά που λέω και στο τραγούδι: ένα άθλιο, καταπιεστικό και σκοτεινό σχολείο στα χρόνια της δικτατορίας και αργότερα μια επίσης καταπιεστική μαζική κομματικοποίηση της γενιάς μου. Παράλληλα όμως θυμάμαι την υπέροχη νεανική μου παρέα και την λαχτάρα μας για ελευθερία, για έρωτα, για μουσική, για αληθινή ζωή.
Έχω πει πολλές φορές πως η πρώτη σπίθα που με έσπρωξε προς την μουσική ήταν κάποιοι δίσκοι που έφερε στο σπίτι ο αδερφός μου ο Δημήτρης: Beatles, Dylan ,Hendrix, Σαββόπουλος. Τότε ένοιωσα πως έπρεπε επειγόντως να βρω μια κιθάρα και να προσπαθήσω να μοιάσω σε όλους αυτούς τους απίστευτους τύπους. Μετά από έναν επίμονο πόλεμο νεύρων, ο πατέρας μου μου έφερε την κιθάρα και έτσι ξεκίνησαν όλα.
RockOverdose (ΠΓ): Εγώ προσωπικά ως παλιός και κλασικός ροκάς σας γνώρισα στον δίσκο των Φατμέ 'Ρίσκο' το 1985. Αυτό που έχω διαπιστώσει είναι πως είτε με τους Φατμέ είτε με τη δική σας προσωπική μουσική διαδρομή, ενώ ο ήχος σας είναι ηλεκτρικός, κατά βάθος είσαστε λαϊκός συνθέτης. Συμφωνείτε;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Απολύτως. Με ένα τρόπο δικό μου βέβαια γιατί όσο αγαπώ τον Τσιτσάνη τόσο αγαπώ και τον Καβάφη ή τον Σεφέρη ή τον Neil Young και τον Springsteen. Έξ άλλου και το ροκ λαϊκό τραγούδι είναι.
Αλλά ναι, πάντα θαύμαζα την απλότητα και το βάθος των στίχων στα παραδοσιακά και τα παλιά λαϊκά τραγούδια. Και πάντα πίστευα πως η απλότητα δεν είναι καθόλου απλό πράγμα, όπως είπε κάποιος.
RockOverdose (ΠΓ): Το τραγούδι 'Ψέματα' είναι ένα από τα ωραιότερα τραγούδια που έχετε γράψει ποτέ. Εμείς οι λίγο μεγαλύτεροι έχουμε μεγαλώσει με αυτό. Υπάρχει κάποια ιστορία πίσω από αυτό το τραγούδι;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Ε ναι, είναι κι αυτή μια ιστορία που έχω πει πολλές φορές, αλλά δεν πειράζει. Ξέρετε, μετά τον πρώτο δίσκο των Φατμέ αποκτήσαμε ένα μικρό κοινό που μας αγάπησε. Κάποιοι από αυτούς ήταν σκληροί ροκάδες και περίμεναν από εμάς να γίνουμε οι Έλληνες Clash.
Εγώ όμως τότε ερωτεύτηκα και άρχισα να γράφω ερωτικά τραγούδια γιατί αυτό ξέρω να κάνω, να γράφω γι αυτά που ζω. Τα τραγούδια είναι το ημερολόγιο της ζωής μου. Και μετά έφαγα χυλόπιτα και έγραψα το πρώτο μου τραγούδι χωρισμού, τα Ψέματα. Εκεί οι λιγοστοί ροκάδες οπαδοί μας άρχισαν να ξενερώνουν γιατί περίμεναν από εμάς τραγούδια θυμωμένα και όχι «καψούρικα».(Τα περισσότερα ξένα τραγούδια που άκουγαν ήταν καψούρικα αλλά δεν καταλάβαιναν τους στίχους).
Τέλος πάντων, σημασία έχει ότι το κορίτσι που με πλήγωσε ήρθε μετά από καιρό στο σπίτι του Οδυσσέα που κάναμε πρόβες, άκουσε το τραγούδι, έκλαψε, μετάνιωσε πικρά και από τότε είμαστε μαζί, εδώ και 40 χρόνια. Και μετά σου λένε πως τα τραγούδια δεν αλλάζουν τον κόσμο...
RockOverdose (ΠΓ): Υπήρξαν κάποιες δύσκολες στιγμές στη μουσική σας καριέρα; Σκεφτήκατε ποτέ να τα παρατήσετε;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Βεβαίως, μετά την διάλυση των Φατμέ πέρασα κάποια πολύ δύσκολα χρόνια που ενώ έγραφα και ηχογραφούσα μανιωδώς, ο κόσμος μου γύρισε την πλάτη. Πολλά τραγούδια εκείνης της περιόδου έγιναν μεγάλες επιτυχίες μετά από χρόνια αλλά τότε, για κάποιο μυστήριο λόγο, πέρασαν στο ντούκου: Δε μένω πια εδώ, Κλείνω κι έρχομαι, Ο,τι δε σε σκοτώνει, Να με προσέχεις, Τα καράβια μου καίω και πολλά άλλα.
Αυτό το τελευταίο μάλιστα ήταν η απάντηση της εσωτερικής μου φωνής όταν άρχισα απογοητευμένος να σκέφτομαι να τα παρατήσω: «Κι ας μη μου 'χεις χαρίσει ποτέ ένα χάδι ως τώρα, πάντα εδώ θα γυρνώ. Από πείσμα και τρέλα θα ζω σε τούτη τη χώρα, ώσπου να'βρω νερό, γιατί ανήκω εδώ».
RockOverdose (ΒΖ): 40 χρόνια διαδρομή και μοιάζουν μόνο μια στιγμή.... Αν κάνατε έναν απολογισμό των 4 αυτών δεκαετιών μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποιες στιγμές από τις πολυάριθμες συνεργασίες σας;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Το ξεκίνημα με όλο το νεανικό μας πάθος με τους φίλους και συμμαθητές μου από την Νέα Σμύρνη. Τη συνάντηση από πολύ νωρίς με την Χαρούλα που είναι η γυναικεία φωνή που με έχει συγκινήσει περισσότερο στη ζωή μου. Με τον Μητροπάνο που ήταν η αντίστοιχη αντρική. Με τον Σαββόπουλο που ήταν ο δημιουργός που με σημάδεψε πιο βαθιά.
Και βέβαια οι συνεργασίες με τις μεγάλες φωνές της γενιάς μου, Ελευθερία και Ελένη Τσαλιγοπούλου αλλά και με τους νεότερους τραγουδοποιούς και τραγουδιστές που έχουν πει τραγούδια μου η συμπράξαμε στο Μουσικό Κουτί. Μεγάλος πλούτος.
RockOverdose (ΒΖ): "Εδώ είναι το ταξίδι" το πιο περιεκτικό σας τραγούδι - όπως έχετε δηλώσει. Από τους ΦΑΤΜΕ μέχρι σήμερα, πόσο και σε ποιους τομείς έχει αλλάξει ο Νίκος;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Πω πω δύσκολη ερώτηση! Πως να θυμηθείς πως ήσουνα πριν από 20 η 30 χρόνια για να κάνεις τη σύγκριση; Σίγουρα πάντως όλα αυτά τα χρόνια ήταν μια απολαυστική αλλά και οδυνηρή πορεία ενηλικίωσης.
Ξέρετε, έχει επικρατήσει η άποψη ότι η ενηλικίωση είναι η μεταμόρφωση ενός ωραίου επαναστατημένου νέου σε ένα βαρετό και συμβιβασμένο μεσήλικα. Οπότε πρέπει να μείνουμε πάση θυσία για πάντα νέοι, για πάντα ανήλικοι. Ακόμη και με πλαστικές η με βαμμένα μαλλιά. Εμένα μου αρέσουν τα άσπρα μου μαλλιά. Μου θυμίζουν πως ο χρόνος περνά και με κρατάνε σε εγρήγορση.
Για να φιλοσοφήσουμε και λίγο, νομίζω πως η ενηλικίωση είναι να αποκτάς αυτογνωσία, να ανοίγεις, να ακούς, να γίνεσαι πιο γενναιόδωρος και πιο συγχωρητικός. Να αποδέχεσαι τον ρόλο του πατέρα η της μητέρας, του ενηλίκου, κρατώντας ζωντανό το παιδικό σου κομμάτι.
Φωτογραφία: Dimitra Kanaki Photography
RockOverdose (ΒΖ): Ξεχωρίζετε κάποιο από τα τραγούδια σας που μετά από τόσα χρόνια να νιώθετε ακόμα το ίδιο συναίσθημα όταν το τραγουδάτε;
Νίκος Πορτοκάλογλου: 'Ειν' η κρυφή σου, η ατέλειωτη δίψα, ειν' η δίψα που σε κρατά ζωντανό...'
RockOverdose (ΠΓ): Ποιος είχε την ιδέα της εκπομπής 'Μουσικό Κουτί'; Πιστεύετε πως αυτή η εκπομπή σας εκφράζει; Κατά τη ταπεινή μου γνώμη η συγκεκριμένη μουσική εκπομπή κάθισε και πάλι τον κόσμο στον καναπέ μπροστά από μια τηλεόραση. Συμφωνείτε;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Το λέτε σαν κάτι αρνητικό; Γιατί ο κόσμος δεν θα πάψει ποτέ να κάθεται στον καναπέ να δει τηλεόραση μετά από μια δύσκολη μέρα. Κι εγώ το ίδιο κάνω. Το θέμα είναι τι θα δούμε στην τηλεόραση. Το Μουσικό Κουτί όχι απλώς με εκφράζει αλλά είμαι περήφανος γι αυτό. Η πρόταση ήρθε από τον πρόεδρο της ΕΡΤ, Κωνσταντίνο Ζούλα και με βρήκε εντελώς απροετοίμαστο.
Δεν είχα σκεφτεί ποτέ να κάνω τηλεόραση. Ο Ζούλας μου είπε «θέλω να κάνεις μια μουσική εκπομπή, σκέψου την ιδέα και πες μου.» Και μετά τους πρώτους μου ενδοιασμούς άρχισα να σχεδιάζω την ιδέα, την δομή της εκπομπής. Τις ενάρξεις με τους συνδυασμούς ελληνικών και ξένων τραγουδιών, την κουβέντα στους καναπέδες με τους καλεσμένους, τις Εξερευνήσεις όπου ψάχνουμε τους δημιουργούς του αύριο και τέλος το Τζούκ μπόξ με τα κέρματα στα αγαπημένα τραγούδια των καλεσμένων.
Ήθελα μια τηλεοπτική εκπομπή που να μην θυμίζει τηλεόραση αλλά ένα ζεστό και χαλαρό σπίτι όπου συναντιούνται οι μουσικοί για να πούνε ιστορίες και να παίξουν μουσική.
Φωτογραφία: Kiki Hadjigeorghiou
RockOverdose (ΒΖ): Ποια η γνώμη σας για τον πιο σκληρό ήχο; - hard rock/heavy metal;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Ρωτήστε τον γιο μου που άκουγε όλη μέρα μέταλ.
RockOverdose (ΒΖ): Πως βλέπετε τα σημερινά μουσικά πράγματα; Είστε αισιόδοξος για το μέλλον της ελληνικής μουσικής "βιομηχανίας" αν μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε έτσι;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Η εμπειρία μου από τις Εξερευνήσεις με έχουν κάνει πιο αισιόδοξο. Έχει ακούσει αρκετούς νέους τραγουδοποιούς που λένε ενδιαφέροντα πράγμα με ενδιαφέροντα τρόπο και ήχο.
RockOverdose (ΒΖ): "Το καλοκαιράκι" φέτος σας βρίσκουμε σε περιοδεία με εμφανίσεις σε διάφορα φεστιβάλ μεταξύ των οποίων και στο 42o River Party στο Νεστόριο Καστοριάς στις 4 Αυγούστου. Πέστε μας δυο λόγια για την εμφάνισή αυτή, τί να περιμένει ο κόσμος που θα επιλέξει να έρθει;
Νίκος Πορτοκάλογλου: Η φετινή περιοδεία έχει τίτλο «Ένα φως αναμμένο», που τον δανείστηκα από το τελευταίο τραγούδι που κυκλοφόρησα. Έχω κοντά μου μια εξαιρετική φωνή της νεότερης γενιάς, την Βίκυ Καρατζόγλου που παρουσιάζει δείγμα της δουλειάς της αλλά τραγουδάει με υπέροχο τρόπο και πολλά δικά μου.
Είναι μαζί μας επίσης ο σταθερός συνεργάτης μου εδώ και χρόνια, Βύρων Τσουράπης. Σπάνια περίπτωση τραγουδοποιού, μουσικού και ερμηνευτή που έγινε ευρύτερα γνωστός από το Μουσικό Κουτί. Και τέλος την μαγική μου μπάντα, τους Ευγενείς Αλήτες. Η συναυλία είναι ένα περιπετειώδες ταξίδι από τον πρώτο δίσκο των Φατμέ μέχρι σήμερα.
Για το Rock Overdose:
Ερωτήσεις: Παύλος Γιαννακόπουλος, Βιβή Ζαπαντιώτου.