Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας ερεύνησαν τις τεχνικές παραγωγής ήχων της νυχτερίδας Daubenton, ενός μικρού είδους που απαντάται σε όλη την Ευρώπη και την Ασία. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «PLOS Biology», εστιάζει στις διαφορετικές δομές του λάρυγγα – γνωστού και ως κιβώτιο φωνής που χρησιμοποιούν οι νυχτερίδες για να διευρύνουν το φωνητικό τους εύρος.
Η φωνητική επικοινωνία είναι απαραίτητη για τις νυχτερίδες. Είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούν τον ήχο για να περιηγηθούν στο περιβάλλον τους και να εντοπίσουν τη λεία τους, σε μια διαδικασία γνωστή ως ηχοεντοπισμός. Τα ιπτάμενα αυτά πλάσματα χρησιμοποιούν επίσης ήχους για να επικοινωνούν μεταξύ τους.
Οι νυχτερίδες που χρησιμοποιούν τον ηχοεντοπισμό έχουν ένα εντυπωσιακό φωνητικό εύρος επτά οκτάβων, δήλωσαν οι ερευνητές. Συγκριτικά, τα περισσότερα θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, έχουν φωνητικό εύρος τριών έως τεσσάρων οκτάβων. Οι νυχτερίδες χρησιμοποιούν εξαιρετικά υψηλούς ήχους για τον ηχοεντοπισμό και χαμηλόφωνα γρυλίσματα για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.
Οι επιστήμονες θέλησαν αρχικά να κατανοήσουν πώς ακριβώς οι νυχτερίδες Daubenton μεγιστοποιούν το φωνητικό τους εύρος. Η ερευνητική ομάδα εξήγαγε τους λάρυγγες από πέντε νυχτερίδες που είχαν υποστεί ευθανασία και κινηματογράφησε τα όργανα ενώ εφάρμοζε ροή αέρα για να μιμηθεί τη φυσική αναπνοή. Αυτό επέτρεψε στους επιστήμονες να παρατηρήσουν άμεσα τις φωνητικές μεμβράνες και τις κοιλιακές πτυχές, που ονομάζονται επίσης «ψευδείς φωνητικές πτυχές ή χορδές», να δονούνται σε διαφορετικές συχνότητες. Πρόκειται για τις πρώτες άμεσες παρατηρήσεις αυτών των φωνητικών δομών στις νυχτερίδες Daubenton, δήλωσαν οι ερευνητές.
«Προσδιορίσαμε για πρώτη φορά ποιες φυσικές δομές μέσα στον λάρυγγα ταλαντώνονται για να κάνουν τις διαφορετικές τους φωνές. Για παράδειγμα, οι νυχτερίδες εκπέμπουν ήχους χαμηλής συχνότητας χρησιμοποιώντας τις λεγόμενες ‘ψευδείς φωνητικές πτυχές’ τους – όπως κάνουν οι τραγουδιστές του death metal», δήλωσε ο Κοέν Έλεμανς, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας.
Οι κοιλιακές πτυχές, ή ψευδείς φωνητικές πτυχές, βρίσκονται στην κορυφή των πραγματικών φωνητικών χορδών. Ιστορικά, οι πτυχές αυτές θεωρούνταν ότι δεν έχουν κανένα ρόλο στη φυσιολογική ανθρώπινη ομιλία – εξ ου και ο όρος «ψευδείς».
Γρυλίσματα χαμηλής συχνότητας
Προηγούμενες μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι οι πτυχές αυτές είναι ζωτικής σημασίας για μερικές μοναδικές μορφές φωνητικών ήχων, όπως το χαρακτηριστικό «γρύλισμα» που χρησιμοποιούν οι τραγουδιστές του death metal ή το λαρυγγικό τραγούδι (throat singing).
Οι πτυχές είναι πιθανότατα επίσης η πηγή των γρυλλισμάτων χαμηλής συχνότητας των νυχτερίδων, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Δεν παρατήρησαν άμεσα τις φωνητικές χορδές να δονούνται ή να ταλαντώνονται. Ωστόσο, όπως έγραψαν: «Τολμούμε να υποθέσουμε ότι στις νυχτερίδες, οι κοιλιακές πτυχές έχουν αναλάβει το ρόλο των δονήσεων χαμηλότερης συχνότητας».
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη τι ακριβώς επικοινωνούν οι νυχτερίδες όταν χρησιμοποιούν τα γρυλίσματά τους.
«Μερικά μπορεί να είναι επιθετικά, κάποια μπορεί να είναι μια έκφραση ενόχλησης και άλλα μπορεί να έχουν μια πολύ διαφορετική λειτουργία», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης και βιολόγος του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας, Λάσσε Γιάκομπσεν σε δελτίο τύπου.
Ο Μπροκ Φέντον, ομότιμος καθηγητής βιολογίας στο Western University στο Λονδίνο του Οντάριο, δήλωσε στο CNN ότι η μελέτη αποτελεί ένα ενδιαφέρον πρώτο βήμα για την κατανόηση της φωνητικής έκφρασης των νυχτερίδων. Όμως υπάρχουν πάνω από 1.400 γνωστά είδη νυχτερίδων στον κόσμο – οπότε μια μελέτη που επικεντρώνεται σε ένα μόνο είδος είναι περιορισμένη.
«Για τις φωνητικές χορδές, αυτό είναι ενδιαφέρον και νέο», είπε, «αλλά υπάρχει μια τεράστια ποικιλία λαρύγγων στις νυχτερίδες, η οποία έχει περιγραφεί ελάχιστα στη μελέτη».