Οι Nostos είναι το μοναδικό αναγνωρισμένο Lynyrd Skynyrd tribute συγκρότημα στην Ελλάδα. Υπάρχουν από το 1992 και φέτος έπαιξαν για 3η συνεχόμενη φορά στο Κύτταρο σε ημερομηνία κοντά στην αποφράδα 20η Οκτωβρίου (1977), όπου είχε σημειωθεί το μοιραίο αεροπορικό δυστύχημα.
Η φετινή σύνθεση του συγκροτήματος είναι η εξής: Κώστας Ματθιουδάκης: κιθάρα, φωνητικά, Νίκος Μελάς: τραγούδι (Ganzi Gun), Μανώλης Τσίγκος: κιθάρα (Innerwish, RNR Children, Badd Kharma, Saints & Sinners, It’s all about the music), Γρηγόρης Αποστολόπουλος: κιθάρα (SoundtrucK, All about the music), Νίκος Παπαδόπουλος: μπάσο (Jetlag, It’s all about the Music, Saints & Sinners), Θύμιος Μπούτσης: τύμπανα (Ransackrat, Saints & Sinners), Γιώργος Λαγογιάννης: πιάνο - hammond, φωνητικά (Blues Cargo, Golden Nugget, Backtrackin’, Moonlight Overdrive, The Peppers, Evil Monkey), Αναστασία Μπάστα: φωνητικά (All about the music, Madhole) και Μαρκέλλα Παναγιώτου: φωνητικά (Socrates Drank the Conium, Kount Octopus, Jelly Groove, Almost Funk). Δηλαδή εννεαμελές (7+2), περίπου σαν τους Lynyrd Skynyrd.
Όπως μπορεί να παρατηρήσει κάποιος στους Nostos υπάρχουν 4 μέλη των It’s all about the music. Επίσης στην μοναδική συναυλία των Lynyrd Skynyrd στην Ελλάδα (18/6/2012) συμμετείχε ο Νίκος Μελάς, ως τότε μέλος του support συγκροτήματος SoundtrucK, στους οποίους SoundtrucK είναι νυν μέλος ο Γρηγόρης Αποστολόπουλος. Ακόμη και μην έχει ακούσει κάποιος τους προαναφερθέντες μουσικούς στα συγκροτήματα που παίζουν, μπορεί να κατανοήσει ότι για να αποδοθούν επαρκώς τα τραγούδια (και ιδιαίτερα τα απαιτητικά κιθαριστικά μέρη) πρέπει οι μουσικοί να είναι δεξιοτέχνες και πεπειραμένοι. Όμως δεν αρκεί μόνο η αξία του κάθε μουσικού ξεχωριστά, αλλά απαιτούνται πολλές πρόβες για να δέσει το σχήμα.
Επί της ουσίας τώρα. Έφτασα στο Κύτταρο κατά τις 9 παρά και είχε σχετικά λίγο κόσμο. Ανησύχησα μήπως η προσέλευση δεν ήταν επαρκής, όμως ευτυχώς μετά τις 9:30 το club άρχισε να γεμίζει σε ικανοποιητικό βαθμό. Μερικοί μάλιστα ήταν «κατάλληλα ενδεδυμένοι»: καουμπόικα καπέλα και πουκάμισα με μακριά μανίκια και χαρακτηριστικά κεντήματα.
Κατά τις 10 οι Nostos έκαναν την εμφάνιση τους στην σκηνή, υπό τις έντονες επευφημίες του κοινού. Σχεδόν μετά από κάθε τραγούδι ο Μανώλης Τσίγκος είχε τον ρόλο του “spokesman”, δηλ. προλόγιζε το επόμενο κομμάτι αναφέροντας κάτι για την ιστορία του ή των Lynyrd Skynyrd γενικότερα (και ήταν αρκετά ενημερωμένος), είτε με αφορμή αυτό έκανε κάποια μουσικά ή κοινωνικά σχόλια. Φυσικά αναφέρθηκε (προς το τέλος της συναυλίας) στο αεροπορικό δυστύχημα.
Δεν νομίζω ότι αξίζει να κουράσω τους αναγνώστες για το ποια τραγούδια και με ποια σειρά παίχτηκαν. Μπορείτε να τα διαβάσετε στο setlist. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι ερμηνεύτηκαν όχι μόνον τεχνικά άψογα, αλλά και με πολύ ζωντάνια. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφερθώ στην ποιότητα των μουσικών.
Ίσως ο πιο αναγνωρίσιμοι ήταν: ο Μανώλης Τσίγκος και η Μαρκέλλα Παναγιώτου. Ο μεν Μανώλης με τις τόσες συνεργασίες και κυρίως με τις ποιοτικές συνθέσεις και το κιθαριστικό του παίξιμο στους Innerwish έχει καταξιωθεί και διεθνώς. Στην συγκεκριμένη συναυλία ήταν η «ψυχή» της μπάντας και με τις χαρακτηριστικές γκριμάτσες (του στυλ «δίνω πόνο») φάνηκε να το διασκεδάζει αφάνταστα.
Η δε Μαρκέλλα και μόνο ότι έκανε δεύτερα φωνητικά στους Socrates την περίοδο της επανένωσης τους (1999 – 2009), έχοντας την επιβράβευση των κορυφαίων Σπάθα και Τουρκογιώργη είναι ενδεικτικό της ποιότητας της ως τραγουδίστριας. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι υπόλοιποι μουσικοί που δεν είναι τόσο γνωστοί στο ευρύ κοινό υπολείπονταν ή ότι ήταν μειωμένης αξίας. Δεν υστέρησε κανένας!
Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι (όπως πολύ σωστά επεσήμανε ο Μ. Τσίγκος) ο Νίκος Μελάς είναι ένας ιδιαίτερος τραγουδιστής από τους λίγους που μπορούν να ερμηνεύσουν σωστά Southern Rock. Το είδος αυτό δεν απαιτεί υψίφωνο (μάλλον την κατάλληλη «βραχνάδα»), ούτε κατ’ ανάγκην τις τέλειες νότες, είναι κάτι ιδιαίτερο.
Προσωπικά, ο Γρηγόρης Αποστολόπουλος με άφησε άναυδο (αν και τον έβλεπα πρώτη φορά ζωντανά), πολύ δεξιοτέχνης, έπαιξε και slide guitar. Το κιθαριστικό τρίο συμπλήρωσε επάξια ο έμπειρος Κώστας Ματθιουδάκης (το παλαιότερο μέλος και ένας εκ των ιδρυτών του σχήματος). Πολύ σταθεροί και κεφάτοι o drummer Θύμιος Μπούτσης (με ρολαρίσματα και γεμίσματα όπου έπρεπε) και ο μπασίστας Νίκος Παπαδόπουλος (στο “Travellin' Man” ο Μανώλης έκανε εξήρε τον ρόλο του). Ο Γιώργος Λαγογιάννης ως άλλος Billy Powell έδωσε την απαιτούμενη ατμοσφαιρική «πιανιστική» διάσταση. Ακόμη και ο ρόλος των Αναστασίας Μπάστας και Μαρκέλλας Παναγιώτου στα δεύτερα φωνητικά (ως “Honkettes”) ήταν ο αρμόζων και συνέβαλε με τον τρόπο του στην επιτυχία της συναυλίας.
Όμως και το κοινό ήταν ένθερμο και αντιδρούσε στις προτροπές των Μανώλη και Νίκου. Μάλιστα σε κάποια τμήματα πολύ γνωστών τραγουδιών όπως: “Simple Man” ή “Free Bird” ήταν sing along (και αν θυμόμασταν επακριβώς τους στίχους θα ήμασταν περισσότεροι οι μετέχοντες).
Τελικώς, οι αρχικοί μου φόβοι περί μη πληρότητας του χώρου διαψεύστηκαν καθώς το ακροατήριο ήταν επαρκές για το μέγεθος του club. Στις περισσότερες metal συναυλίες που πάω αισθάνομαι από ηλικιακής άποψης λίγο άβολα, καθότι οπτικά κρίνοντας, είμαι πάνω από τον μέσο ηλικιακό όρο, όμως στην συγκεκριμένη ήμουν στον μέσο όρο και μάλιστα υπήρχαν κάποιοι πολύ μεγαλύτεροι μου.
To setlist ήταν χορταστικότατο, καθότι έπαιξαν για 3 ώρες (χωρίς διακοπή!!! ή encore) 29 τραγούδια (ενώ η ανακοίνωση της συναυλίας ανέφερε 26, ευτυχώς έκαναν υπέρβαση). Ούτε οι Lynyrd Skynyrd στα καλύτερα τους δεν έπαιζαν τόσα! Στα (κατά την γνώμη μου) θετικά του setlist πιστώνεται ότι δεν περιορίστηκαν στο να παίξουν μόνο τα παλιά κλασσικά κομμάτια των πρώτων albums, αλλά και 5 από την μετά το 1991 εποχή, όπως επίσης και 3 που δεν υπήρχαν σε επίσημα albums, τα: “Comin’ home” (από την συλλογή του 1978 Skynyrd's First and... Last που περιείχε ακυκλοφόρητες ηχογραφήσεις της περιόδου 1971-2), “T for Texas” (το συγκεκριμένο παιζόταν μόνο live και είναι διασκευή του “Blue Yodel” του Jimmie Rodgers από το 1928!) και “Travellin' man” (από το soundtrack της ταινίας του 1976 Freebird... The Movie). Όπως πολύ σωστά επεσήμανε ο Μ. Τσίγκος, εάν τέτοιας ποιότητας τραγούδια που άλλα συγκροτήματα θα έκαναν καριέρα οι Lynyrd Skynyrd δεν τα περιέλαβαν σε επίσημες κυκλοφορίες, φανταστείτε για το τι ποιότητας συγκρότημα πρόκειται!
Ανάμεσα στα όσα αναφέρθηκαν από τον Μ. Τσίγκο ήταν ο προβληματισμός του για το αν η νέα γενιά μετά από κάποια χρόνια θα παίζει ή έστω θα ακούει αυτά τα τραγούδια. Η απάντηση όμως είχε έρθει λίγο νωρίτερα όταν στο μεσοδιάστημα μεταξύ 2 τραγουδιών έγινε μία μικρή διακοπή για τα γενέθλια ενός θεατή, του 22χρονου Γιώργου, όπου έσβησε την τούρτα. Επίσης ανέφερε ότι το Jacksonville έχει βγάλει τεράστια (Southern Rock) συγκροτήματα όπως: Lynyrd Skynyrd και The Allman Brothers band. Λάθος, αγαπητέ Μανώλη! Έχει βγάλει και τους επίσης κορυφαίους Molly Hatchet (οι οποίοι είναι πιο συμπαθείς στον μέσο μεταλλά απ’ ότι οι Skynyrd), τους Blackfoot, 38 Special, κ.ά.
Συμπερασματικά,, οι Nostos υπήρξαν καθηλωτικοί και χορταστικοί και νομίζω ότι ικανοποίησαν και τους πιο απαιτητικούς. Εντάξει, ακόμη και μετά από ένα 3ωρο set θα υπάρχουν και κάποιοι ελάχιστοι που θα παραπονεθούν «γιατί έπαιξαν αυτό και όχι το άλλο», όπως ένας συμπαθέστατος κύριος δίπλα μου που φώναζε προς (αλλά και μετά!?) το τέλος της συναυλίας: “Born to Run”. Μα, για να παίξουν κάποιο κομμάτι πρέπει να το έχουν προβάρει, δεν γίνεται έτσι. Και εγώ μπορώ (μίζερα) να ισχυριστώ ότι δεν έπαιξαν το "Tuesday's Gone". Έχει λογική μία τέτοια κριτική? Έπαιξαν τόσα άλλα! Η συναυλία τελείωσε λίγο μετά την 1 και παραλίγο να χάσω το τελευταίο συρμό του μετρό. Ακόμη και αυτό να συνέβαινε, δεν πειράζει χαλάλι τους, άξιζε τον κόπο.
Όσον αφορά την κριτική που ακούω από φίλους και γνωστούς του στυλ: «γιατί να πηγαίνουμε σε tribute συναυλίες? Αφού δεν παίζουν οι original μουσικοί, δεν έχει νόημα».
Απαντώ ως εξής: Και οι tribute μπάντες έχουν την αξία τους, ανάλογα από το ποιους αποτελούνται και πόσο καλά έχουν δουλέψει. Κάποιες φορές (και λόγω προχωρημένης ηλικίας των μελών της original μπάντας) παίζουν καλύτερα από τους original δημιουργούς. Ιδιαίτερα δε, για τους Lynyrd Skynyrd, εφόσον δυστυχώς από την αρχική σύνθεση τους δεν ζει κανένας πια και ούτε υπάρχει ρεαλιστική πιθανότητα να παίξουν στην Ελλάδα στο άμεσο μέλλον, ήταν μία καλή ευκαιρία για το αθηναϊκό κοινό να ακούσει ζωντανά τα τραγούδια τους παιγμένα από αξιόπιστους μουσικούς.
Ευχαριστώ τους Nostos όχι μόνο γιατί άκουσα καλοπαιγμένα αγαπημένα τραγούδια, αλλά και γιατί με έκαναν να ξανα-ασχοληθώ με τις αξιόλογες κυκλοφορίες των Lynyrd Skynyrd μετά το 1991, που είχα κάπως παραγκωνίσει. Ανανέωσαν το ραντεβού για του χρόνου (το Σάββατο 20/10/2025), όπου θα συμπληρωθούν ακριβώς 48 χρόνια από το τραγικό αεροπορικό δυστύχημα και διατυπώθηκε μία καλή ιδέα: μήπως να έπαιζαν όλο το “Street Survivors”? Να είναι και να είμαστε όλοι καλά να τους απολαύσουμε τότε.
Υ.Γ.: Εκτός από φωτογραφίες της συναυλίας, παραθέτω για τους αναγνώστες του Rock Overdose φωτογραφίες από το προσωπικό μου αρχείο της μίας και μοναδικής συναυλίας των Lynyrd Skynyrd στην Ελλάδα στις 18-06-2012 στο Γήπεδο Baseball. Οι φωτογραφίες αυτές δεν είναι και πολύ ποιοτικές, παρόλα αυτά έχουν την αξία τους, ιστορική και κυρίως συναισθηματική.
Nostos setlist
01) Workin' for MCA
02) I ain't the one
03) Needle and spoon
04) What's your name
05) Skynyrd nation
06) Every mother's son
07) Searching
08) Comin' home
09) Gimme back my bullets
10) Swamp music
11) Simple man
12) Gimme three steps
13) On the hunt
14) You got that right
15) Saturday night special
16) Sweet home Alabama
17) Last of the dying breed
18) Last rebel
19) Call me the breeze
20) That smell
21) Cry for the bad man
22) We ain't much different
23) T for Texas
24) I need you
25) Still unbroken
26) I know a little
27) Travellin' man
28) Whiskey rock-a-roller
29) Free bird
Κείμενο και φωτογραφίες του αναγνώστη μας Παναγιώτη Παπανδρεόπουλου