TUSMØRKE – “Bydyra”

Αυτός ο δίσκος με έπιασε απροετοίμαστο και με άφησε έκπληκτο. Εκέι που τον Μάιο είχαμε την κυκλοφορία του τέταρτου άλμπουμ των Tusmørke, "Hinsides", έναν εκπληκτικό δίσκο, τολμώ να πω ίσως ο καλύτερος prog rock δίσκος της χρονιάς (καλοί, χρυσοί και άγιοι οι Eloy, οι Premiata Forneria Marcioni, οι Kaipa και ο Roger Waters, κυκλοφόρησαν ωραίους δίσκους φέτος, αλλά δε φτάνουν τα μεγαλεία του παρελθόντος) και επίσης υποψήφιος δίσκος της χρονιάς στο μικρόκοσμό μου, ξαφνικά μας ανακοινώνουν ότι έχουν έτοιμο και δεύτερο δίσκο για αυτή τη χρονιά, μέσα σε διάστημα έξι μηνών, και μάλιστα πρόκειται για κάτι τελείως διαφορετικό και σε διαφορετική κατεύθυνση από τις μέχρι τώρα κυκλοφορίες τους.

Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και να δώσουμε μια πρώτη ιδέα, η μετάφραση του τίτλου του άλμπουμ, "Bydyra", σημαίνει άγρια αστική ζωή. Σε συνάρτηση με το γεγονός ότι πρόκειται για άλμπουμ με concept  γραμμένο μαζί με παιδιά, με μεγάλη συμμετοχή παιδιών στις ηχογραφήσεις σε μορφή παιδικής χορωδίας, ή ακόμα και με μεμονωμένα παιδικά φωνητικά, το καθιστούν εξ αρχής ένα πολύ ιδιαίτερο και ξεχωριστό άλμπουμ σε σχέση όχι μόνο με τη δισκογραφία τους, αλλά γενικότερα. Δυστυχώς οι γνώσεις μου στα Νορβηγικά είναι μηδαμινές και έτσι δε μπορώ να καταλάβω τα λόγια στα τραγούδια, ενώ δεν έχω και πουθενά διαθέσιμους τους στίχους. Σύμφωνα όμως με το δελτίο τύπου, πρόκειται για ένα άλμπουμ γραμμένο για μικρούς και μεγάλους, με στιχουργικές αναφορές σε θέματα της άγριας αστικής ζωής, όπως αναφέρει και ο τίτλος του άλμπουμ, απευθυνόμενο στα προβλήματα των μεγάλων, όπως την παγκόσμια υπερθέρμανση, την οικονομική κρίση, κοινωνικά θέματα και διάφορα άλλα παρόμοια θέματα, αποδοσμένα όμως σε μορφή προσιτή και για τα μικρά παιδιά. Από τις εκφράσεις στα φωνητικά όμως, μπορεί να καταλάβει κάποιος ότι υπάρχει στο ύφος μεγάλη δόση σαρκασμού, προβληματισμού και ειρωνείας.

Αυτή η κατεύθυνση λοιπόν, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή της παιδικής χορωδίας, δεν έχει σαν αποτέλεσμα ένα άλμπουμ το οποίο απλά προσθέτει κάποιους πειραματισμούς στη μουσική του, αλλά πρόκειται για μια 100% πειραματική συνθετική απόπειρα, και όχι μόνο λόγω της συμμετοχής της παιδική χορωδίας ή του ιδιαίτερου concept, αλλά και λόγω των μουσικών πειραματισμών του. Η μουσική είναι προσαρμοσμένη στην νοοτροπία της αφήγησης ενός παιδικού παραμυθιού, που συνεπάγεται εδώ πέρα αύξηση των ενορχηστρωτικών οργάνων, στα οποία υπάρχει μεγάλη ποικιλία, την ώρα που υπάρχουν κομμάτια με πλήρη έλλειψη εγχόρδων, κρουστών, ή και των δύο μαζί. Ίσα ίσα, που απλά ενισχύεται περισσότερο ο folk χαρακτήρας του συγκροτήματος σε αυτό το δίσκο. Η ψυχεδέλεια και το prog παραμένουν σταθερά, απλά λόγω της μεγάλης αύξησης του folk και των ενορχηστρέσων, τα άλλα δύο μοιάζουν κάπως ριγμένα χωρίς όμως να έχουν μειωθεί καθόλου. Το αποτέλεσμα αντικειμενικά είναι υπέροχο, όμως αφενός θέλει χρόνο να συλλάβει ο ακροατής την απόπειρα της ιδέας του δίσκου, κι αυτό θέλει λίγο χρόνο προσαρμογής, και αφετέρου δεν είναι καθόλου αντιπροσωπευτικό των προηγούμενων δίσκων, κι ας διατηρεί σταθερά τα αρχέγονα στοιχεία του. Ο παιδικός χαρακτήρας του όμως το κάνει να ξεχωρίζει και να διαφέρει ξεκάθαρα.

Γι αυτό το λόγο, αν και έχουμε ακόμα έναν υπέροχο δίσκο από τους θαυματοποιούς Νορβηγούς, δεν είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός τους και δεν θα τον πρότεινα σαν πρώτη γνωριμία σε κάποιον. Περισσότερο απευθύνεται στους πιο φανατικούς οπαδούς τους, και σε ακροατές ανοιχτόμυαλους, που δε κολλάνε σε λεπτομέρειες και κατευθύνσεις διαφορετικές από τις ενδεδειγμένες και τις συνηθισμένες. Ο πειραματισμός τους πάντως πέτυχε και με το παραπάνω, και ας ξινίσουν κάποιοι γκρινιάρηδες και παραδοσιακοί. Όταν μπορείς με τη μουσική σου να ιντριγκάρεις το μυαλό με πολλούς τρόπους, ακόμα κι αν αυτοί οι τρόποι δεν είναι οι προφανείς, αξίζεις την αναγνώριση, άσχετα αν οι Νορβηγοί δεν την έχουν αποκτήσει ακόμα.

Βαθμολογία: 85/100

Για το Rock Overdose,

Σταύρος Πισσάνος