Αν ερχόταν κάποια στιγμή ένας εξωγήινος στην γη και σου έλεγε ότι θέλει να του δώσεις τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα μουσικής της ανθρωπότητας, τότε το Lateralus των Tool σίγουρα θα ήταν ένα από αυτά.
Οι Tool οι οποίοι είχαν κάνει ξεκάθαρο από πολύ νωρίς ότι θα ασχοληθεί όλος ο κόσμος μαζί τους, είχαν κυκλοφορήσει ήδη το αριστουργηματικό Ænima και ακόμα και οι πιο ψυλλιασμένοι δεν ήταν έτοιμοι για αυτό που θα ακολουθούσε.
Μιλάμε για το μακρινό 2001, όπου το Nu Metal είναι στο απόγειο του. Τα charts κατακλύζονται από κομμάτια των Linkin Park, Limp Bizkit, Korn, Crazy Town κ.τ.λ. Κομμάτια ραδιοφωνικά, μικρής διάρκειας, με χορευτικά beat, πιασάρικους ρυθμούς και αρκετά ρηχά σε επίπεδο θεματολογίας. Μέσα σε αυτό το κλίμα, στις 15 Μαΐου 2001, το Lateralus σκάει σαν βόμβα στα μουσικά δρώμενα.
Ξεκινώντας από το artwork του album, βρίσκουμε τον ζωγράφο Alex Gray να σχεδιάζει το εξώφυλλο το οποίο αποτελεί μέρος μία ολόκληρης σειράς πινάκων που ονομάζεται “Progress of the Soul”. Ο Alex Gray, για πολλούς θεωρείται μέλος των Tool καθώς το τρόπος και η θεματολογία των δημιουργημάτων του, συμβαδίζει απόλυτα με την μουσική και την κουλτούρα των Tool. Οι σελίδες του εξώφυλλου είναι διάφανες και σε επίπεδα, δείχνοντας το ανθρώπινο σώμα τόσο σε φυσικό αλλά και σε ενεργειακό επίπεδο.
Την παραγωγή όπως και στο Ænima και το Salival, επιμελήθηκε ο David Bottrill, ο οποίος από την πρώτη στιγμή που τους άκουσε είχε ενθουσιαστεί με την οπτική του συγκροτήματος. Αναμείχθηκε ελάχιστα στην δημιουργική διαδικασία του album, καθώς το συγκρότημα ήξερε ακριβώς τι ήθελε να κάνει και προς τα που να κινηθεί. Το Lateralus είναι το ιδανικό album για τους λάτρεις της μουσικής που θέλουν το άκουσμά του να έχει ένα βαθύτερο νόημα. Με κάθε επόμενο άκουσμα, οι στίχοι αλλάζουν νόημα και η μουσική ωριμάζει δίνοντας συνεχώς μια διαφορετική διάσταση. Στην πραγματικότητα οι Tool χρησιμοποιούν ένα πολύ ιδιαίτερο λεξιλόγιο στους στίχους τους και στο Lateralus, προσπάθησαν να πλησιάσουν μαθηματικές έννοιες μέσω των λέξεων.
Ολόκληρο το album και ειδικότερα το ομώνυμο κομμάτι έχει βασιστεί στην μαθηματική θεωρία των αριθμών Fibonacci και της σπείρας (spiral). Το αρχικό riff ήταν μια αλληλουχία από τα μέτρα 9/8, 8/8 και 7/8. Όταν το διαπίστωσε αυτό ένας φίλος του drummer του συγκροτήματος Dunny Carrey, τότε τους είπε ότι το 987 είναι ο 16ος αριθμός της αλληλουχίας Fibonnacci και άρχισε ένα τους εξηγεί την φιλοσοφία πίσω από αυτήν την αλληλουχία αλλά και την έννοια της σπείρας. Τότε ο τραγουδιστής Maynard James Keenan άρχισε να τραγουδάει σε μέτρα βασισμένα στην αλληλουχία και ο Carey μαζί με τον μπασίστα Justin Chancellor άρχισαν να παίζουν το ρυθμικό κομμάτι κάνοντας κύκλους σαν να είναι πάνω σε σπείρα. Στην συνέχεια έπαθαν εμμονή με την αλληλουχία με χαρακτηριστικά παραδείγματα:
- Το εισαγωγικό κομμάτι του Lateralus είναι διάρκειας 01:12. Όπου είναι οι 4 πρώτοι αριθμοί της αλληλουχίας.
- Οι αλλαγές στην μελωδία γίνονται κάθε 1.618 λεπτά όπου είναι ο χρυσός κανόνας της αλληλουχίας.
Το Lateralus κινείται σαν ένα πολύ χαρακτηριστικό concept album και τα instrumental σημεία μεταξύ των κομματιών βοηθούν στην ομαλή μετάβαση και συνέχεια. Αυτήν την τεχνική μεταξύ των κομματιών την είχαν χρησιμοποιήσει και στο Ænima αλλά πολλές φορές αποδυνάμωνε την μουσική και έκανε κοιλιά. Όμως στο Lateralus τελειοποίησαν αυτήν την τεχνική δίνοντας μια πολύ ψυχεδελική ατμόσφαιρα.
Το Lateralus είναι ένα πολύ μυστηριώδες και αριστουργηματικό album. Υπάρχουν σημεία που δυσκολεύεσαι να καταλάβεις πως γίνεται ένα συγκρότημα να παίζει τόσο τέλεια και αρμονικά χωρίς υπερβολές και φλυαρίες. Δυστυχώς φαίνεται πως το Lateralus αποτελεί το αποκορύφωμα της δημιουργικότητας τους και δεν μπορούν πια ούτε καν να πλησιάσουν. Ωστόσο με το Lateralus οι Tool έγιναν ένα από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα στον κόσμο κι στιγμάτισαν την μουσική για πάντα. Spiral Out!
