Ο Πάνος Μαλαχιάς μέσω της σελίδας του παρουσιάζει το νέο του άρθρο στους αναγνώστες του Rock Overdose:
Καλησπέρα σε όλους τους φίλους και ευχαριστώ για την ανάγνωση των άρθρων.
Μετά από πολλές συζητήσεις και απορίες με μαθητές και φίλους που υπήρχαν και υπάρχουν, παρουσιάζεται το παρόν άρθρο, το οποίο ασχολείται με κάποιες απόψεις για την μουσική, με την χρήση της κιθάρας στην μουσική παραγωγή και ηχογράφηση δίσκων, τονίζοντας επίσης τη σημασία της ενασχόλησης με όσο περισσότερα μουσικά είδη είναι δυνατόν να ακούσουν και να ασχοληθούν οι φίλοι που θα ήθελαν ασχοληθούν επαγγελματικά με τη μουσική. Αναφέροντας τις δικές μου ταπεινές απόψεις και ελπίζοντας να βοηθήσει τον αναγνώστη (και επίδοξο μουσικό). Για οποιαδήποτε απορία σχετική με το άρθρο ή γενικότερα μπορείτε να μου στείλετε e-mail στο [email protected]
ΑΛΛΑΓΗ ΕΠΟΧΩΝ
Κάνοντας μια μικρή ανασκόπηση παρατηρούμε ότι η μουσική και η μουσική βιομηχανία με το πέρασμα των χρόνων έχει αλλάξει την μορφή της και την προβολή της στις κοινωνίες ανάλογα με τις συνήθειες των νεότερων γενεών κυρίως, την πολιτιστική και κοινωνική τάση του τόπου στον οποίο αναφερόμαστε, την μουσική και τηλεοπτική βιομηχανία, το διαδίκτυο, τις πολυεθνικές δισκογραφικές εταιρείες με την προώθηση και το marketing που χρησιμοποιούν κλπ.
Π.χ. Σήμερα, οι μεν μεγαλύτεροι, πιο κατασταλαγμένοι μουσικά, συνήθως ακούν (εκτός από ξένη) παλαιότερη και νεότερη ελληνική μουσική (π.χ. ρεμπέτικα και έντεχνα), οι δε νεότεροι, κάποιοι από αυτούς προτιμούν νέες τάσεις (π.χ. Swing στυλ με νεότερες μπάντες όπως Μαραβέγιας, Gadjo Dilo, Πένυ Μπαλτατζή κ.α.) και στην, πολύ πλούσια η αλήθεια έιναι σήμερα, εγχώρια αγγλόφωνη σκηνή έχει προσελκύσει κοινό το Stoner Rock (Planet of Zeus, 1000mods, Naxatras κ.α.) μέσα σε όλα τα άλλα ενδιαφέροντα είδη της αγγλόφωνης σκηνής.
ΑΚΟΥΜΕ ΑΡΚΕΤΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ?
Μια βασική διαφορά του σήμερα με το χθες είναι η ολοκλήρωση και προβολή ενός μουσικού έργου ή τραγουδιού, το οποίο κυκλοφορεί μέσω ιδιωτικών ανεξάρτητων label, ψηφιακής συνήθως κυκλοφορίας, προβολή στο youtube και γενικότερα μια (φυσιολογική αλλά και απαραίτητη) διαδρομή μέσα στην απεριόριστη γκάμα μουσικής που μπορούμε πλέον να βρούμε στο διαδίκτυο, ενώ παλιότερα υπήρχε η (ορθά προγραμματισμένη) προβολή μέσω ραδιοφώνων συνήθως, αυξημένη πιθάνοτητα αγοράς του προιόντος, και αφομοίωση του έργου δίνοντας και περισσότερη βάση σε αυτό αφού δεν παίρναμε τόσες πολλές μουσικές πληροφορίες ταυτόχρονα.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΑΚΡΟΑΤΗ ΚΑΙ ΜΕΣΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΜΟΥΣΙΚΟΥ
Οι περισσότεροι στην Ελλάδα δεν ακούνε μόνο ένα μουσικό είδος, όπως φυσικά συμβαίνει και αλλού, αλλά οι Έλληνες είναι συνηθισμένοι σε ευρεία γκάμα μουσικής, το οποίο είναι θετικό, π.χ. άλλα μουσικά στυλ ακούνε το πρωί, άλλα το μεσημέρι, άλλα το βράδυ, ανάλογα με την καθημερινότητά τους (στη δουλειά, στο αυτοκίνητο, στο σπίτι, στο bar κλπ χωρίς να σημαίνει ότι όλα τα είδη αρέσουν το ίδιο σε όλους βέβαια). Θα λέγαμε όμως ότι είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο το μουσικό αισθητήριο του μέσου Έλληνα.
Έτσι αντίστοιχα ο μέσος μουσικός στην Ελλάδα έχει γαλουχηθεί με διαφορετικά μουσικά είδη από την μικρή του ηλικία και κατ’επέκταση εξελίσσεται και μουσικά ανάλογα μεγαλώνοντας, χωρίς να σημαίνει ότι του αρέσουν όλα το ίδιο. Από Rock-Metal ή mainstream μέχρι παραδοσιακά.
Έχουμε ακούσει ή διαβάσει αρκετές φορές το παράδειγμα ξένων ακροατών που εκτίμησαν Έλληνες μουσικούς γιατί άκουσαν “σπάνιες” κλίμακες και πιο ‘ανατολικά’ ιδιώματα από ηλεκτρική κιθάρα, ή βιολί, ή πιάνο κ.ο.κ. Επίσης εκτός από το θέμα του ήχου είναι σημαντική και η ικανότητα εκτέλεσης πολλών διαφορετικών ρυθμικών ιδιωμάτων, κάτι το οποίο χαρακτηρίζει και την ευρύτερη ελληνική μουσική.
ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΟ
Για τους φίλους που μελετούν ηλεκτρική ή ακουστική κιθάρα είναι ένα επιπλέον κίνητρο να ασχοληθούν γενικότερα με τα μουσικά είδη ευρύτερα για να μπορούν να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά σε οποιαδήποτε ηχογράφηση τους ζητηθεί να συμμετέχουν, κάτι το οποίο αυξάνει την μουσική τους κατάρτιση και εμπειρία και ταυτόχρονα κερδίζουν περισσότερο την εμπιστοσύνη και εκτίμηση της μουσικής κοινότητας. Με την πάροδο των χρόνων και την εξέλιξη της μουσικής, των μουσικών και της εξέλιξης της μοντέρνας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, ο ηλεκτρικός και ακουστικός κιθαρίστας σήμερα στην Ελλάδα οφείλει να είναι ευέλικτος και καταρτισμένος στην μεγαλύτερη γκάμα της μουσικής, να μπορεί έστω και προσωρινά να συναναστρέφεται και να ανταποκρίνεται μουσικά σε οποιοδήποτε σύνολο. Μπορεί όλοι να έχουμε προτιμήσεις και καταβολές στα ακούσματά μας, να θέλουμε να μας σέβονται αλλά δεν βοηθά να έχουμε ‘κλειστές τις πόρτες’ σε άλλα μουσικά είδη και να μην έχουμε ακούσει αντιπροσωπευτικούς καλλιτέχνες των άλλων μουσικών ειδών.
‘ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΑΚΟΥΜΕ ΚΑΝΕΝΑ ΣΟΛΟ’?
Με αφορμή την ερώτηση πολλών μαθητών και φίλων “γιατί δεν ακούμε και κανένα σόλο στο ραδιόφωνο” συμβαίνει γιατί ο παραγωγός ή ο καλλιτέχνης που επιμελείται το τραγούδι θέλει, όπως είναι λογικό αρκετές φορές, να δώσει ένα άμεσο νόημα στο ευρύ ακροατήριο σε 3 ή 3,5 λετπά και ενδεχομένως να μπαίνει πιο εύκολα σε μια playlist σε συνδυασμό με την τάση που υπάρχει, εδώ και πολλά χρόνια, από την διεθνή μουσική βιομηχανία, να είναι τα τραγούδια σύντομα και βασισμένα πάνω στον τραγουδιστή-καλλιτέχνη ο οποίος συνηθίζεται να είναι αρκετά εμφανίσιμος, σε συνδυασμό με την τηλεοπτική και διαδικτυακή προβολή του ή της μπάντας κλπ.
Μία από τις βασικές διαφορές της μουσικής βιομηχανίας του σήμερα σε σύγκριση με τις δεκαετίες 60′, 70′ και 80′ είναι ότι τότε υπήρχαν περιθώρια γραφής και επενδύονταν κεφάλαια και χρόνος για πειραματισμούς και ανακάλυψη μουσικών που είχαν ταλέντο στο να γράφουν τραγούδια με τον τραγουδιστή, χωρίς να ξεχωρίζει απαραίτητα από την υπόλοιπη μπάντα (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ήταν καλός), να “μεταφέρει” την δύναμη της μπάντας στο ευρύ ακροατήριο. Αντίστοιχα η Ελλάδα βίωνε σε μεγάλο βαθμό το ταλέντο των συνθετών, από τους οποίους εξελίχθηκε το έντεχνο τραγούδι και το οποίο εκπροσώπησαν επάξια αλλά και εξελίχθηκαν από αυτό οι μεγάλοι τραγουδιστές μας.
Σήμερα αυτά τα δύο πράγματα έχουν αλλάξει με κοινό παρονομαστή τη δύναμη και προσωπική πορεία ενός ιδιαίτερα τεχνικά καταρτισμένου (και εμφανίσιμου) τραγουδιστή. Δεν κρίνω αν είναι σωστό ή λάθος, κάθε εποχή και περίπτωση έχει τα συν και τα μείον της, απλώς υπήρχε άλλη αντιμετώπιση και νοοτροπία στις προηγούμενες δεκαετίες όσον αφορά μια καλλιτεχνική διαδικασία και προώθηση και άλλη τώρα.
Όπως ανέφερα παραπάνω είναι δικές μου παρατηρήσεις ως ακροατής και ως μουσικός που ασχολούμαι με την κιθάρα και την γραφή τραγουδιών από το 1992 και βλέποντας με τα χρόνια πως αλλάζουν οι μουσικές προτιμήσεις και οι απόψεις των μαθητών και φίλων που συναναστρέφομαι. Φυσικά κάποιος μουσικολόγος, βιογράφος ή μουσικός δημοσιογράφος θα μας διαφώτιζε περισσότερο, ως ειδικός, σχετικά με αυτά τα θέματα.
ΑΛΛΑΞΕ Η ΚΙΘΑΡΑ?
Κατ’επέκταση ιδιαίτερο ρόλο έχει η κιθάρα μέσα από τα ιδιώματα των μουσικών ειδών στα οποία χρησιμοποιείται και συνήθως έχει πρωτεύοντα ρόλο είτε πρόκειται για μοντέρνα μουσική, είτε για λαική, παραδοσιακή κ.ο.κ. Σήμερα έχει αυξηθεί, η αλήθεια είναι, ο πειραματισμός σε όλα τα μουσικά είδη στην χώρα μας. Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται πλέον εκτός από γεωγραφικός σύνδεσμος ηπείρων και πολιτιστικό σταυροδρόμι.
Η μουσική εξελίσσεται, τα ταμπού “σπάνε”, υπάρχουν αρκετά παραδείγματα με Hard rock και Metal μπάντες που έχουν παραδοσιακά στοιχεία ή αντίστοιχα μπάντες που παντρεύουν τον παραδοσιακό με τον ηλεκτρικό ήχο (δείτε το cd “Black Rock” του Joe Bonamassa στο οποίο συμμετέχουν καταξιωμένοι Έλληνες μουσικοί με μπουζούκι και κλαρίνο όπου ηχογραφήθηκε στα Black Rock studios της Σαντορίνης, άλλο παράδειγμα οι Villagers of Ioannina City κλπ), όπως επίσης π.χ. δεξιοτέχνες του μπουζουκιού με Swing και Flamenco στοιχεία κλπ.
Έτσι η κιθάρα “συμπεριφέρεται” στο studio ανάλογα με τον μουσικό προσανατολισμό του καλλιτέχνη ή της μπάντας. Εκτός από τον ηλεκτρικό ήχο και την ηχογράφηση σε Rock-Metal-Blues κλπ στυλ, όσον αφορά την ευρεία ελληνική μουσική (pop, hip-hop, έντεχνα, λαικά, παραδοσιακά, ρεμπέτικα) υπάρχουν συγκεκριμένοι “ταιριαστοί” τρόποι χρήσης λόγω των μουσικών αυτών ειδών. Δεν είναι σίγουρα το όργανο που θα προβληθεί μέσα στην ηχογράφηση, δηλαδή να αυτοσχεδιάσει λίγο ή πολύ σε μία μπαλάντα ή σε ένα έντεχνο-λαικό κομμάτι, όμως έχει και αυτό θεμελιώδη αλλά και ενδιαφέρουσα ρυθμική δομή και ιδίωμα ανάλογα με το είδος. Π.χ. σε ένα λαικό, ρεμπέτικο ή Swing κομμάτι χρησιμοποιείται και ξεχωρίζει με “κοφτό” ρυθμό (2/4, 5/8, 7/8, 9/8 ή 9/4) με διάφορες φράσεις ενδιάμεσα ενίοτε. Άλλες φορές χρησιμοποιείται με αρπισμό δίνοντας μια πολύ χρήσιμη και ιδιαίτερη αίσθηση στο κομμάτι. Συνηθίζεται ,εκτός από τα σόλο, να ηχογραφούμε δύο (ή περισσότερα) κανάλια strumming κιθάρας, αρπισμό και τονικές, συνήθως με την απαραίτητη χρήση μετρονόμου. Εκτός αν ηχογραφήσει όλη η μπάντα ταυτόχρονα. Όσο ασχολούμαστε με το studio τόσο περισσότερο βελτιωνόμαστε και στα live.
SESSION ΚΙΘΑΡΙΣΤΕΣ
Τρανά παραδείγματα που μπορείτε να ψάξετε στο διαδίκτυο για την ελληνική μουσική είναι οι περιπτώσεις δύο σπουδαίων κιθαριστών και συνθετών οι οποίοι επίσης είναι από τους πιο πολυηχογραφημένους κιθαριστές στην ελληνική δισκογραφία των τελευταίων περίπου σαράντα ετών. Ο Γιάννης Σπάθας (Socrates) και ο Αντώνης Μιτζέλος (Τερμίτες), οι οποίοι συνεργάστηκαν με σχεδόν όλους τους μεγαλύτερους (συνθέτες και τραγουδιστές) καλλιτέχνες της ελληνικής μουσικής παίζοντας κιθάρα στους δίσκους τους.
Στη διεθνή μουσική μπορείτε εδώ http://www.stevelukather.com/music/discography.aspx να περιηγηθείτε στην ιστοσελίδα ενός από τους σημαντικότερους session κιθαριστές, παραγωγούς κλπ, του Steve Lukather των Toto με πολύ πλούσιο βιογραφικό και συνεργασίες (recording και live) με τα μεγαλύτερα ονόματα της παγκόσμιας μουσικής σκηνής από τα μέσα της δεκαετίας του ’70.
Comments
